CHIẾN LƯỢC TIẾP THỊ XANH CHO NĂM 2011

Trong khi vẫn còn là khái niệm khá mới đối với doanh nghiệp Việt Nam thì Green Marketing, tạm dịch là Tiếp thị Xanh, lại đang trở thành một xu hướng được ứng dụng vào chiến lược phát triển của nhiều doanh nghiệp trên thế giới. Một số mô hình Green Marketing sau đây, theo nghiên cứu của Hội đồng Giám đốc Marketing Cao cấp - CMO Council, sẽ giúp doanh nghiệp phần nào tìm ra lời giải cho chiến lược này.

Lưới Tiếp thị Xanh

Đây là cơ hội cải tiến phương pháp tạo sự khác biệt, giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu kinh doanh, có thể được tóm tắt lại như sau:

Xanh: Những hoạt động tập trung vào việc áp dụng cách tiếp cận tiếp thị truyền thống cho các sản phẩm, thương hiệu và bản thân công ty xanh hơn so với sản phẩm thay thế và đối thủ cạnh tranh. Các công ty này cùng nhau làm xanh và bổ sung chuỗi cung ứng, phân phối. Kết quả chủ yếu biểu hiện qua kết quả kinh doanh. Các mục tiêu bền vững được cập nhật liên tục và do vậy các công ty phải làm như nhau. Chìa khóa là phải cam kết chân thật về những gì đang làm dù đúng hay sai. Ví dụ, việc các chuỗi siêu thị Metro, Big C, Co.opMart đưa ra các tiêu chuẩn khi mua hàng nông sản của nông dân.

Xanh hơn: Tạo sự nhiệt tình hơn đối với sản phẩm thay vì chỉ phát ngôn “hãy mua hàng của chúng tôi”. Nó liên quan đến việc cho người tiêu dùng cơ hội đóng góp và tham gia bằng cách chia sẻ trách nhiệm với họ. Kết quả thu được sẽ lớn hơn rất nhiều so với kết quả kinh doanh đơn thuần. Có thể xem việc Ngân hàng HSBC hay Công ty Honda tổ chức cho người tiêu dùng cùng các nhân viên tham gia trồng cây hoặc làm từ thiện nhằm nhấn mạnh vai trò của người tiêu dùng, mời họ cùng chia sẻ trách nhiệm với doanh nghiệp là ví dụ minh họa.

Xanh nhất: Tập trung vào những thay đổi văn hóa để tạo sự thay đổi đáng kể về cách thức kinh doanh và sản phẩm. Trọng tâm là tạo ra sự khác biệt mang tính cải tiến và đột phá, đồng thời cung cấp giải pháp tốt hơn, tạo cho khách hàng cảm giác quen thuộc và rồi dễ chấp nhận. Các công ty điện tử đã thực hiện điều này bằng cách tập trung cải tiến thiết bị nhằm tiết kiệm điện năng, góp phần làm sạch môi trường.

Ma trận Tiếp thị Xanh

Theo mô hình này, không có một chiến lược xanh nào phù hợp và đúng cho tất cả doanh nghiệp. Mô hình này gồm 4 chiến lược là Lean Green (Xanh Tinh gọn), Extreme Green (Xanh Tuyệt đối), Defensive Green (Xanh Phòng thủ) và Shaded Green (Xanh Bao phủ).

Xanh Tinh gọn: Công ty theo đuổi chiến lược này không tập trung công bố hoặc tiếp thị các sáng kiến xanh của mình, ngay cả khi họ đang nỗ lực trở thành công ty đóng góp nhiều cho cộng đồng. Mối quan tâm của họ là giảm các chi phí và cải thiện hiệu quả thông qua các hoạt động bảo vệ và thân thiện với môi trường, nhờ vậy tạo ra lợi thế cạnh tranh với chi phí thấp. Đối với những công ty này, thu nhập phần lớn không được tạo ra từ phân khúc thị trường xanh. Động lực chính để công ty phát triển là tuân thủ các quy định và tìm ra giải pháp tiên phong trong dài hạn. Việc tạo ra một thương hiệu thân thiện với môi trường sẽ là cách tiếp cận người tiêu dùng an toàn cho doanh nghiệp.

Nguyễn Đăng Duy Nhất
Nhịp cầu đầu tư 3/2011

Ngày hôm qua

TTCT - Trong một khoảnh khắc có cảm giác như vừa đánh mất, vừa để tuột tay một cái gì đó thôi thúc mình ngoảnh lại. Bằng thiên cảm đó, thời gian của miền quá khứ được hiện hữu như là một kỷ niệm đẹp và buồn, có thể lắm chứ, hay như một nỗi đau, một sự nuối tiếc, một lỗi lầm mà ta không thể nào bù đắp.

Một anh bạn gần ba mươi năm lận đận mưu sinh hết nghề này đến việc khác nhưng vẫn không nuôi nổi vợ con chu đáo, giờ nhìn lại ngày hôm qua của mình cứ nuối tiếc giá mà ngày đó mình không bốc đồng bỏ ngang xương chương trình đại học để về cầm cuốc làm vườn. Đành rằng với nhiều người, nghề nông không phải là nguyên nhân của mọi nghèo khó nhưng với anh, nó là sở đoản.

Một chị giáo viên tiểu học thời bao cấp không đủ kiên nhẫn đã từ chối đồng lương ba cọc ba đồng về nhà mở hàng xôi bắp. Đời sống ngày một khá giả, khách hàng ngày xưa giờ chọn những món điểm tâm ngon lành, sang trọng hơn là gói xôi bắp bọc lá chuối. Hàng xôi giờ biến thành gánh xôi trèo trẹo trên vai theo chị đi sâu vào các con hẻm nhỏ. Ngày hôm qua của chị cũng là sự tiếc nuối.

Rồi qua báo đài và có khi là những mẩu chuyện đời quanh ta kể với ta về một ai đó từng lầm lỡ, từng tù tội nhưng đã ăn năn, biết hoàn lương và hướng thiện. Chắc chắn trong hình dung sẽ là một khuôn mặt e dè, hối lỗi và chân thành nghĩ về ngày hôm qua của họ với hai tiếng “giá mà”.

Sao tôi cứ lẩn thẩn khi nghĩ về thời quá khứ bằng sự tiếc nuối? Xin hãy đồng cảm với tôi rằng dù vui hay buồn, dù thành công hay thất bại thì ngày hôm qua sẽ không ở lại với bạn chí ít bằng tâm cảm dửng dưng. Vậy đó, khi ngày hôm nay của bạn đang hướng về ngày mai với ước mong mọi điều sẽ tốt đẹp hơn, với một tâm thế sẵn sàng đi về phía trước, nhưng nếu có phút giây ngoảnh lại bạn không khỏi bùi ngùi. Ô hay, ngày hôm qua nào mà chẳng đầy ma lực nhớ nhung.

Tôi đang ngồi giữa một chiều miền Trung đầy gió. Gió bấc thổi ào ào làm mái tôn nhịp bần bật. Thầm nghĩ nhà giữa phố còn vậy, huống hồ mấy mái nhà che tạm sau cơn lũ dữ vừa qua giữa những làng quê nghèo sẽ ra sao? Lạy trời, cứ nhắm mắt lại là tưởng tượng... Ở đó có bà con của tôi, làng quê của tôi và cả ngày hôm qua của tôi. Hình như với xứ sở này, ngày hôm qua vừa gợi lại một niềm thương cảm nhưng cũng muốn nhanh chóng phủ định nó bằng mong ước ở ngày mai. Ngày hôm nay nắng cháy, mong ngày mai mưa lành. Ngày hôm nay mưa dầm dề, nước lũ trắng trời trắng đất thì mong ngày mai tạnh ráo. Nhưng vừa hết mùa mưa thì bây giờ mùa gió. Gió ngang tàng không chút trắc ẩn với eo đất như thân đòn gánh gánh hai đầu đất nước. Với người này, ngày hôm qua chỉ là mấy bức vách chỏng chơ còn sót lại của ngôi nhà chắt chiu cả đời của họ. Với người kia, ngày hôm qua là mảnh vườn nho đang xiêu xọ run bần bật trong gió vì đã chịu trận mấy mùa dông bão rồi.

Bài hát Yesterday của nhóm nhạc huyền thoại The Beatles ở xứ sở xa xôi được hát lên không phải bằng tiếng Việt, dù đã nghe đến hàng bao nhiêu lần rồi mà vẫn thấy nao lòng. Yesterday, all my troubles seemed so far away/ Now it looks as though they’re here to stay? Oh, I believe in yesterday... Nỗi buồn, niềm vui nào ngỡ đã bay xa thật xa, dừng lại đâu đó ở miền quá khứ nhưng bây giờ đang ùa về cùng với ngày hôm qua. Dù không muốn, bạn vẫn phải mở lòng mình để cưu mang ký ức, mà theo cách nói của một nhà văn nổi tiếng là tài sản quý giá cuối cùng của một đời người, mãi mãi không thay đổi. Hóa ra dù tươi tắn hay phiền não thì ký ức, nỗi nhớ ngày hôm qua chưa bao giờ biến mất khỏi đời ta.

Nghe Paul McCarney cất giai điệu buồn buồn bắt đầu Yesterday, tôi bỗng liên tưởng đến ca khúc Đêm thấy ta là thác đổ của Trịnh Công Sơn. Gọi là gì nhỉ, tình khúc hay niệm khúc hay tâm khúc gì cũng được khi nhiều đêm bài hát vẫn làm tôi bâng khuâng nhớ về thời trai trẻ của mình. Ở một nơi nào đó, một con đường quê, một ngõ phố nhỏ, một mảnh vườn sáng láng ánh trăng hay một bờ giậu tối, ta từng chạm tay vào một làn hương đêm. Mùi lá cây hay mùi tóc người con gái... Tiếng côn trùng đêm nay nhắc ta từng nợ với đêm nào.

Ôi chao, ta có mãi mãi ngày hôm qua.

BÙI DIỆP

Lời bài hát Yesterday của ban nhạc The Beatles

Yesterday,
All my troubles seemed so far away,
Now it looks as though they're here to stay,
Oh, I believe in yesterday.

Suddenly,
I'm not half the man I used to be,
There's a shadow hanging over me,
Oh, yesterday came suddenly.

Why she
Had to go I don't know, she wouldn't say.
I said,
Something wrong, now I long for yesterday.

Yesterday,
Love was such an easy game to play,
Now I need a place to hide away,
Oh, I believe in yesterday.

Why she
Had to go I don't know, she wouldn't say.
I said,
Something wrong, now I long for yesterday.

Yesterday,
Love was such an easy game to play,
Now I need a place to hide away,
Oh, I believe in yesterday.

Mm-mm-mm-mm-mm-mm-mm

Ngày hôm nay - Today

1. Ngay hom nay toi se sung suong.
2. Ngay hom nay toi se thuan theo hoan canh.
3. Ngay hom nay toi cham nom den than the.
4. Ngay hom nay toi se boi bo tinh than.
5. Ngay hom nay toi se giup ich mot nguoi nao do hoac lam viec ma toi khong muon de ren y chi.
6. Ngay hom nay toi se vui ve, nho nhe, nha nhan, khen nhieu, khong chi trich, khong che bai, khong rang sua loi hoac cai thien bat ky mot ai.
7. Ngay hom nay rang song tung gio, gio nao viec nay, chu khong om lo cho ca cuoi doi.
8. Ngay hom nay toi se co chuong trinh song va lam viec.
9. Ngay hom nay toi se danh thoi gian de tinh tam va nghi ngoi.
10. Ngay hom nay toi se khong lo so, vui song, yeu men moi nguoi,huong den chan thien my. Tu tuong va hanh dong mot cach vui ve de tam hon vui ve.

Ngay hom nay, mot ngay co y nghia.

MBA. Nguyễn Đăng Duy Nhất

IF YOU THINK YOU CAN, YOU CAN

IF YOU THINK YOU CAN, YOU CAN

GREEN MARKETING

Gần đây, các phương tiện thông tin đại chúng liên tục đưa thông tin về những hoạt động kinh doanh gây tác động đến môi trường của nhiều doanh nghiệp. Tại Việt Nam, đó là những thông tin về việc Vedan xả nước thải thẳng ra sông Thị Vải. Trên thế giới là những thông tin về sữa sản xuất tại Trung Quốc bị nhiễm chất melamine và gần đây nhất là vụ tràn dầu của tập đoàn BP ở vịnh Mexico...
Những chuyên gia về marketing đánh giá năm 2010 là năm bùng nổ của tiếp thị xanh (green marketing). Người tiêu dùng không còn quan tâm đến việc công ty và thương hiệu của bạn “xanh” như thế nào, thay vào đó họ muốn biết công ty và thương hiệu của bạn giúp cuộc sống của họ “xanh hơn” như thế nào…
Theo Hiệp hội Marketing Hoa Kỳ (AMA), tiếp thị xanh là hoạt động tiếp thị cho sản phẩm an toàn với môi trường. Do vậy, tiếp thị xanh gắn với một loạt hoạt động rộng rãi bao gồm điều chỉnh sản phẩm, thay đổi quy trình sản xuất, thay đổi cách thức đóng gói cũng như thay đổi cách truyền thông tiếp thị.
Theo các chuyên gia marketing, tiếp thị xanh liên quan đến một quá trình kinh doanh sản phẩm, dịch vụ dựa trên những lợi ích môi trường. Những sản phẩm, dịch vụ này có thể thân thiện với môi trường hoặc được sản xuất, đóng gói theo phương pháp thân thiện với môi trường.
Một giả thiết hiển nhiên của tiếp thị xanh là những người tiêu dùng hiện tại và tiềm năng sẽ nhận thấy “tính năng xanh” là một lợi ích của sản phẩm hoặc dịch vụ và dựa vào tiêu chí này để quyết định mua. Và dĩ nhiên cũng có một giả thiết là người tiêu dùng sẽ sẵn sàng trả tiền cao hơn cho sản phẩm hoặc dịch vụ xanh.
Chúng ta đang sống trong một thế giới với tốc độ thay đổi chóng mặt, những thách thức lớn từ môi trường, thay đổi khí hậu, dịch bệnh… và hàng loạt các hậu quả khác do sự tàn phá môi trường.
Hơn bao giờ hết, tiếp thị xanh đang là mối quan tâm và ưu tiên chiến lược của các tập đoàn trên thế giới. Với sự bùng nổ của xu hướng này trên toàn cầu, các nhà sản xuất và kinh doanh Việt Nam cần phải làm gì?
Dưới đây là 10 cách thức đơn giản mà các doanh nghiệp trong lĩnh vực bán lẻ có thể áp dụng. Nếu doanh nghiệp của bạn hoạt động trong các lĩnh vực kinh doanh khác cũng có thể học hỏi những phương pháp đơn giản của các doanh nghiệp bán lẻ miễn sao đơn giản và giúp đạt được mục tiêu bảo vệ môi trường, thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.
1) Tắt tất cả thiết bị khi không sử dụng.
2) Khuyến khích truyền thông bằng e-mail.
3) Giảm lãng phí giấy tờ (máy fax...).
4) Sử dụng giấy hai mặt bất kỳ khi nào có thể.
5) Không để vòi nước bị chảy nước.
6) Lắp thiết bị tiết kiệm nước trong nhà vệ sinh.
7) Tìm nguồn cung có thể tái sử dụng giấy.
8) Chọn nhà cung cấp có thể tái sử dụng bao bì.
9) Liên tục tìm kiếm những phương pháp để làm sản phẩm và dịch vụ “xanh” hơn đối với cộng đồng.
10) Trước khi xem xét mua đồ đạc sử dụng trong văn phòng, hãy xem xét khả năng điều chỉnh hoặc sửa chữa.Ngoài ra, để giúp các chiến dịch tiếp thị xanh thật sự hiệu quả, doanh nghiệp có thể thực hiện những điều sau đây:
1) Trung thực. Doanh nghiệp phải làm những gì đã công bố trong chiến dịch tiếp thị xanh. Các chính sách kinh doanh và các hoạt động trong chuỗi giá trị phải nhất quán, thân thiện với môi trường và tạo được sự tín nhiệm.
2) Thông tin cho khách hàng. Khách hàng mục tiêu nhận biết được tầm quan trọng, có đầy đủ thông tin và hiểu rõ về các chiến dịch tiếp thị xanh của doanh nghiệp. Thường xuyên truyền thông tương tác hai chiều.
3) Cho khách hàng cơ hội cùng tham gia. Khách hàng trực tiếp tham gia vào các hoạt động trong chiến dịch tiếp thị xanh của doanh nghiệp bởi khách hàng là một thành phần không thể thiếu trong chuỗi giá trị của công ty.
Khái niệm tiếp thị xanh không mới, tuy nhiên với sự bùng nổ của xu hướng xanh trên thế giới trong năm 2010 cho thấy cộng đồng doanh nghiệp cả thế giới đang cùng nỗ lực bảo vệ môi trường sinh thái và tạo ra ngày càng nhiều các sản phẩm thân thiện với môi trường. Doanh nghiệp Việt Nam có lẽ không thể đứng ngoài dòng trào lưu này.

Nguyễn Đăng Duy Nhất

TBKTSG 30/09/2010

Co-branding - Xu huong kinh doanh moi

Co-branding (hợp tác thương hiệu) là một xu hướng kinh doanh mới đang hình thành và phát triển tại Việt Nam trong thời gian gần đây...

Nhiều thương hiệu đã tiến hành kết hợp với nhau như Thế giới di động và HP, Q-mobile và Swarovski, ICP và Thuận Phát, Eximbank và Nguyễn Kim, Sacombank và Viễn Thông A… Dưới đây chúng ta cùng tìm hiểu về hình thức hợp tác thương hiệu và nhận dạng về xu hướng kinh doanh này.
Co-branding là khái niệm liên quan đến những sự sắp xếp khác nhau trong marketing. Nó gắn kết một sản phẩm hoặc dịch vụ với nhiều hơn một thương hiệu hoặc gắn kết sản phẩm với một cá nhân nào đó ngoài nhà sản xuất.
Co-branding cũng được gọi là đối tác thương hiệu khi hai công ty hình thành liên minh để cùng làm việc, tạo ra sự hợp lực về marketing. Co-branding còn được dùng để khái quát một loạt hoạt động marketing liên quan đến hai hay nhiều thương hiệu.
Một dạng hợp tác thương hiệu điển hình là hai hoặc nhiều công ty hợp tác để gắn các thành phần nhận dạng thương hiệu như logo, tên hiệu vào một sản phẩm nào đó. Mục đích của việc hợp tác này nhằm kết hợp sức mạnh của hai hoặc nhiều thương hiệu để gia tăng sự vượt trội về giá trị mà khách hàng sẵn sàng chi trả, tăng cường khả năng chống lại sản phẩm hoặc dịch vụ của mỗi nhà sản xuất riêng lẻ hoặc giúp kết nối sự cảm nhận đa dạng của các thương hiệu cho một sản phẩm nào đó.
Việc hợp tác thương hiệu sẽ giúp doanh nghiệp mở rộng và thỏa mãn nhu cầu khách hàng; đạt lợi ích tài chính; tăng cường vị thế cạnh tranh; giới thiệu sản phẩm mới với những ấn tượng mạnh mẽ; tạo ra giá trị được khách hàng mới cảm nhận; gia tăng hiệu quả hoạt động…
Gần đây đã có một số thương hiệu nước ngoài hợp tác với các thương hiệu trong nước. Việc hợp tác thương hiệu sẽ giúp các doanh nghiệp nước ngoài khai thác thị trường mới với chi phí thấp nhất; có cách tiếp cận thích hợp khi công ty tìm kiếm phản hồi nhanh hơn; thu nhập từ tiền bản quyền; chia sẻ rủi ro; tạo tiềm năng phát triển các mối quan hệ hợp tác trong tương lai.
Còn đối với các doanh nghiệp Việt Nam, họ sẽ được tiếp cận nguồn lực tài chính mới; việc hợp tác công nghệ giữa hai công ty sẽ cho kết quả tốt hơn là nỗ lực của một công ty đơn lẻ; giúp gia tăng giá trị cho thương hiệu hợp tác; ấn tượng sản phẩm và sự tín nhiệm được cải thiện với những liên tưởng thương hiệu khác; gia tăng sự tin tưởng của khách hàng vào sản phẩm; gia tăng sự xuất hiện trước khách hàng từ những quảng cáo kết hợp.
Có bốn dạng hợp tác thương hiệu chính là hợp tác thương hiệu thành phần cấu thành; hợp tác thương hiệu cùng công ty; hợp tác thương hiệu liên doanh; hợp tác thương hiệu đa tài trợ.
Hợp tác thương hiệu thành phần cấu thành (ingredient co-branding) là hình thức tạo ra giá trị thương hiệu cho nguyên vật liệu, các thành phần chứa trong các sản phẩm khác. Chẳng hạn máy tính xách tay Dell sử dụng chip của Intel, pin của Sony và phần mềm của Microsoft.
Hợp tác thương hiệu cùng công ty (same company co-branding) là hình thức một công ty quảng bá cho nhiều thương hiệu. Ví dụ Masan quảng bá cho nước tương Chinsu kết hợp với nước mắm Nam Ngư.
Hợp tác thương hiệu liên doanh (joint-venture co-branding) là hình thức hai hoặc nhiều công ty hợp tác quảng bá một sản phẩm cho một đối tượng khách hàng mục tiêu. Chẳng hạn trường hợp Sacombank kết hợp với Viễn Thông A tạo ra sản phẩm thẻ giúp người tiêu dùng sử dụng thẻ của Sacombank để mua hàng ở siêu thị của Viễn Thông A với một số ưu đãi.
Hợp tác thương hiệu đa tài trợ (multi-sponsors co-branding) là hình thức hai hoặc nhiều công ty, nhiều thương hiệu hợp tác theo hình thức tài trợ để quảng bá cho các sản phẩm và thương hiệu của nhau. Chẳng hạn nhiều thương hiệu cùng tham gia quảng bá thương hiệu và đưa sản phẩm về nông thôn trong chương trình hàng Việt Nam chất lượng cao.
Để việc hợp tác thương hiệu thật sự mang lại hiệu quả cao, doanh nghiệp cần:
1. Tìm kiếm những thương hiệu bổ sung cho nhau.
2. Tìm kiếm sự hợp lực giữa các sản phẩm và dịch vụ.
3. Giúp mở rộng khách hàng và trải nghiệm khách hàng.
4. Đảm bảo ban giám đốc của các bên tương thích và thống nhất quan điểm.
5. Bắt đầu ở quy mô nhỏ trước khi nhân rộng.Hiểu biết đầy đủ về hợp tác thương hiệu và áp dụng hiệu quả hình thức này sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam xây dựng thương hiệu vững mạnh và gia tăng hiệu quả kinh doanh. Ngoài ra, để khai thác tốt hình thức hợp tác thương hiệu, doanh nghiệp cũng cần sự hỗ trợ của các cơ quan và các hiệp hội liên quan.
Tac gia:
Nguyễn Đăng Duy Nhất
TBKTSG 5/2010

Làm sao để thu hút và giữ người tài?
Một đề tài được nhiều công ty quan tâm trong thời gian gần đây là “Làm thế nào để thu hút và giữ người tài?”. Nhiều hội thảo đã được tổ chức và các cuộc tranh luận luôn diễn ra hết sức hấp dẫn và thường có “kết thúc mở”. Bài viết sau đây xin gợi ý một số các giải pháp nhằm giúp cho doanh nghiệp tháo gỡ vấn đề này.
Trước hết, hãy cùng tìm hiểu thế nào là “nhân tài”? (tiếng Anh dịch là Talent). Talent được định nghĩa là các khả năng và phẩm chất (abilities and qualities). Do vậy, khi doanh nghiệp có nhiều nhân tài công ty sẽ duy trì được tiếng tăm (reputation) và cải thiện ấn tượng thương hiệu (brand image) đối với các đối tác và khách hàng. Nhân tài sẽ giúp cho công ty gia tăng hiệu suất (productivity) và là nguồn động lực để hướng tổ chức ngày càng cải thiện và hoàn chỉnh. Để thu hút nhân tài, công ty cần phải tổ chức các chương trình xây dựng thương hiệu nhà tuyển dụng ví dụ như: hội chợ việc làm, trò chuyện nghề nghiệp, tài trợ, website công ty, mạng xã hội hoặc quảng cáo việc làm. Bên cạnh đó công ty cũng cần phải xây dựng các chương trình nhân tài bao gồm những chương trình học tập để nâng cao kỹ năng chuyên môn, các chương trình phát triển lãnh đạo, đồng thời mức đền bù (compensation) phải cạnh tranh với thị trường và tương xứng với năng lực nhân viên. Xây dựng các chính sách tuyển dụng và duy trì nhân tài trong toàn công ty để các cấp quản lý và lãnh đạo đều thông suốt.
Thu hút nhân tài đã khó, giữ nhân tài thật sự là một kỳ công. Con người không phải là tài sản quan trọng nhất mà những con người có năng lực mới là tài sản quý giá nhất của công ty. Do vậy, việc giữ những nhân tài, người có năng lực, có phẩm chất cho công ty là công việc của tất cả mọi người trong tổ chức. Thực tế Việt Nam cho thấy các nhà tuyển dụng cần phải chấp nhận thực trạng là: có một khoảng cách khá lớn giữa giáo dục và nhân tài; nhân tài ngày càng khan hiếm, cầu luôn vượt cung; nhân tài ngày càng đòi hỏi, công ty đánh đổi; lòng trung thành và sự cam kết từ nhà tuyển dụng và nhân tài chưa có điểm chung. Một vài khảo sát gần đây cho thấy nhân tài bỏ đi là do một số các nguyên nhân như: thiếu mối quan hệ hỗ trợ trong công việc, thiếu sự cố vấn tư vấn của cấp trên, môi trường làm việc thiếu cơ hội và thách thức để sử dụng năng lực và thăng tiến, thiếu sự phân quyền (có chức vụ cao nhưng không có quyền quyết định về tài lực), xung đột với cấp trên và một lý do thông thường là lương bổng và phúc lợi không hấp dẫn.
Để giữ nhân tài doanh nghiệp cần phải làm gì? Sau đây là 10 bước để giúp xây dựng “Talent retention” cho tổ chức:
1. Thể hiện thật tậm sự quan tâm và đánh cao nhân tài.
2. Tổ chức sắp xếp công việc hợp lý giúp cho nhân viên thấy được ý nghĩa công việc họ đang làm và sự đóng góp vào thành tích chung của công ty.
3. Trò chuyện với nhân viên để hiểu lý do họ muốn ở lại và làm sao để giữ được họ.
4. Tạo cơ hội để phát triển năng lực.
5. Thường xuyên gặp gỡ một đối một để hướng dẫn (one to one coaching), lắng nghe và hành động.
6. Làm cho mọi người trong tổ chức thấy được việc giữ nhân tài là trách nhiệm của mỗi người.
7. Xây dựng lộ trình phát triển sự nghiệp (career development path).
8. Làm rõ mong đợi kết quả công việc của cấp trên và tổ chức đối với nhân viên (performance expectations).
9. Quản lý sự thay đổi hiệu quả cùng với nhân viên.
10. Lãnh đạo làm gương.
Cuối cùng, xin giới thiệu tham khảo một hình Nhân tài hoàn chỉnh của một tập đoàn đa quốc gia.
Bước 1: Thu hút nhân tài
Tìm nguồn nhân tài
Tuyển dụng nhân tài
Lựa chọn nhân tài
Chào đón nhân tài
Bước 2: Gắn kết nhân tài
Lập kế hoạch chuyển nhân tài thành nhân viên
Lập kế hoạch gắn kết
Quản lý hiệu quả công việc
Năng lực quản lý
Bước 3: Xây dựng và phát triển nhân tài
Kế hoạch phát triển sự nghiệp
Qui trình luân chuyển nội bộ
Kế hoạch kế thừa
Đánh giá nhân tài
Bước 4: Giữ nhân tài
Các mục đích thâm niên phục vụ
Đánh giá các rủi ro ra đi
Thiết kế hồ sơ công việc phù hợp với nguyện vọng nhân viên
Đánh giá các chỉ số nghĩ việc
Nói tóm lại, thu hút và giữ nhân tài là một trong những yếu tố then chốt quyết định sự thành công của công ty. Những nhân tài có năng lực và phẩm chất tốt chính là lợi thế cạnh tranh bền vững của doanh nghiệp để tồn tại và phát triển. Thu hút và giữ nhân tài vừa mang tính khoa học vừa mang tính nghệ thuật do vậy một mặt doanh nghiệp cần phải nghiên cứu các mô hình quản trị khoa học về quản trị nhân sự, mặt khách ban lãnh đạo doanh nghiệp cần phải linh hoạt áp dụng các chiến lược phù hợp với tầm nhìn, sứ mạng, giá trị và chiến lược kinh doanh của công ty. Có như vậy mới đảm bảo doanh nghiệp vẫn thu hút và duy trì được nhân tài trong khi vẫn đảm bảo phát triển kinh doanh theo đúng định hướng đã vạch ra.
Thạc sỹ Nguyễn Đăng Duy Nhất
Viện Phát Triển Kinh Tế (IDR)